LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN PHƯỜNG THIỆU DƯƠNG NGÀY NAY

Phường Thiệu Dương, thành phố Thanh Hóa ngày nay nằm trong vùng đất thuộc huyện Quân Ninh và huyện Tư Phố trong quận Cửu Chân từ thời Hán Vũ đế (111 Tr.cn). Trị sử của quận và lỵ sở của huyện nằm ở làng Giàng (Dương Xá - Thiệu Dương), điểm hội tụ đầu mối giao thông thủy bộ của cả khu vực. Sang thời Trần, huyện Quân Ninh và Tư Phố được đổi thành Lương Giang và Cửu Chân. Đến thời Lê được thay bằng Thụy Nguyên và Đông Sơn. Đầu vua Lê Thánh Tông (1460-1497) làng Giàng thuộc phủ Thuận Thiên. Đời Đoan Khánh (1505 -1509), làng Giàng nằm trong huyện Thụy Nguyên. Năm 1815 dưới thời vua Gia Long, phủ Thiệu Thiên đổi gọi là phủ Thiệu Hóa. Làng Giàng thuộc phủ này. Thời vua Minh Mạng (1820-1841) làng Giàng vẫn thuộc phủ Thiệu Hóa. Phủ Thiệu Hóa lúc này gồm có 3 huyện là Đông Sơn, Thụy Nguyên (sau là Thiệu Hóa) và Yên Định. Năm Thành Thái thứ 12 (1900), huyện Thụy Nguyên cắt tổng Ngọc Lặc, Yên Trường, Quảng Thi để lập châu mới là Ngọc Lặc, chuyển tổng Phú Hà sang Lôi Dương để lập huyện Thọ Xuân, đồng thời nhận về tổng Lôi Dương của huyện Thọ Xuân đặt làm tổng Xuân Lai, hai tổng Vân Quy, Đại Bối và một phần của tổng Thạch Khê của huyện Đông Sơn. Thiệu Dương khi ấy thuộc tổng Đại Bối (tổng Đại Bối gồm 14 xã, thôn, trang), có tên là xã Dương Xá gồm Dương Xá Nội và Dương Xá Ngoại. Dương Xá Nội với 9 ngõ được phân chia từ các ngõ như ngõ Vang, ngõ Chán, ngõ Kim, ngõ Đá, ngõ Xeo, Ngõ Chương, Ngõ Chồi, ngõ Chửa, ngõ Áng, về sau chia ra thành 28 xóm, được ngăn cách bằng những con đường chạy theo hướng Đông – Tây nối liền với đồng ruộng. Dương Xá Ngoại được hình thành và phát triển mở rộng, lấn dần theo sông Mã.

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, từ tháng 12 năm 1945, Nhà nước ta đổi tên gọi phủ Thiệu Hóa thành huyện Thiệu Hóa, bỏ đơn vị tổng, lập các xã. Trong đó có xã Tam Dương, bao gồm các làng Dương Xá Nội, Dương Xá Ngoại và các làng Dinh Xá (làng Chành), Thanh Dương (làng Hến) (thuộc phường Thiệu Khánh ngày nay). Đến đầu năm 1948, tháp nhập hai xã Tam Dương và Đại Tân thành xã Tân Dương. gồm 8 thôn: Tòng Tân nội, Tòng Tân ngoại, Phú Ân, Đại Khánh, Dinh Xá, Thanh  Dương, Dương xá Nội, Dương Xá Ngoại.

Tháng 3 năm 1953, xã Tân Dương được chia thành 3 xã là xã Thiệu Tân, Thiệu Khánh và Thiệu Dương. Tên xã Thiệu Dương bắt đầu từ đây. Cũng từ năm 1953, từ 12 xã, huyện Thiệu Hóa được tách thành 31 xã và xã Thiệu Dương có vị trí ổn định như bây giờ.

Năm 1977, theo chủ trương của Chính phủ, huyện Thiệu Hóa giải thể,15 xã thuộc tả ngạn sông Chu cùng huyện Yên Định thành lập huyện Thiệu Yên, 16 xã hữu ngạn sông Chu cùng với huyện Đông Sơn thành lập huyên Đông Thiệu. Xã Thiệu Dương thuộc huyện Đông Thiệu, năm 1982 đổi tên huyện Đông Thiệu thành huyện Đông Sơn. Ngày 18 tháng 11  năm 1996, theo Quyết định 72/CP của Chính phủ, huyện Thiệu Hóa được tái lập, xã Thiệu Dương lại thuộc huyện Thiệu Hóa.

 Ngày 29 tháng 2 năm 2012, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết số 05/NQ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính các huyện Thiệu Hóa, Hoằng Hóa, Đông Sơn và Quảng Xương để mở rộng địa giới hành chính thành phố Thanh Hóa và thành lập các phường thuộc thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Theo Nghị quyết này, Thiệu Dương trở thành một xã thuộc Thành phố Thanh Hóa từ ngày 01/7/2012.

Ngày 01/02/2021 Phường Thiệu Dương được thành lập trên nguyên trạng diện tích, dân số xã Thiệu Dương theo Nghị quyết 1108/NQ-UBTVQH14.

Thiệu Dương là một phường nằm cách trung tâm thành phố Thanh Hóa  6 km về phía bắc. Phía Đông giáp phường Hàm Rồng và các xã huyện Hoằng Hóa. Phía Nam giáp phường Đông Cương. Phía Tây giáp xã Thiệu Vân. Phía Bắc giáp phường Thiệu Khánh và sông Mã. Phường  có dân số tính đến tháng 6 năm 2021 là  3515 hộ với  12.310  nhân khẩu. Địa bàn phường có 1,8 km đê Trung ương và 3km Sông Mã chạy dọc theo vùng dân cư ngoại đê TW. Phường có tổng diện tích tự nhiên là 571,04 ha, trong đó đất nông nghiệp là: 297,03 ha, đất dân cư là: 96,26 ha, số còn lại là diện tích đồi núi và sông ngoài, địa bàn hành chính được phân chia thành 10 thôn dọc 2 bên đê Trung ương, vùng ngoại đê 7 thôn từ thôn 4 đến thôn 10, vùng nội đê gồm 3 thôn, từ thôn 1 đến thôn 3 và một số hộ thôn 4 và thôn 8.

Đảng bộ phường hiện có 343 Đảng viên được sinh  hoạt ở 14 chi bộ trong đó: có 10 chi bộ thôn, 03 chi bộ nhà trường; 01 chi bộ Công an phường, có 5 tổ chức chính trị xã - hội và 1 số tổ chức xã hội khác trong hệ thống chính trị xã hội ở địa phương. Cán bộ công chức của Phường hiện tại là 21 đồng chí gồm: 10 đồng chí cán bộ, 11 đồng chí công chức.

                                              Bài viết: Đồng chí Dương Đình Nghị - Bí thư Đảng uỷ, CT HĐND